3-6 yaş aralığında çocukların genellikle yapmak istedikleri şeyler karşısında olumsuz bir cevap ile karşılaştığı ve engellendiği zaman ''öfke nöbeti'' geçirirler. 3-6 yaş aralığında çocuğun kendisini ifade edebilmesinin tek yolu sözel olarak değil davranışa dökerek ifade etme biçimidir dolayısıyla çocuğun konuşma becerisi geliştikçe öfke nöbetleride azalır.

Öfke nöbetindeki amaç?

Çocuğumuz öfke nöbeti geçirirken tek amacımız o anda öfkesini bastırmasını değil ifade edebilmesi için alan tanımaya fırsat verilmesidir. Öfke nöbeti geçiren çocuğa ''yapma, dur, sana ağlama diyorum, çabuk odana gidiyorsun..'' gibi söylemler ile konuşulması çocuğu susturmak için işe yarar söylemler değildir. Aksine o an da çocuğun, ebeveyni tarafından anlaşılabilir olmaya ve alan tanınmasına ihtiyacı vardır. Çocuğunuzun yanında onu anladığınıza dair bir yaklaşım ile bulunmak gerekir. Eğer öfke bastırılırsa çocuğun istismarı dile getirmesi engellenir. Çocuk yatıştıktan sonra öfkenin nedeni sorulabilir ve konu üzerine konuşulur. Olan duruma karşı çocuğa seçenek sunmak önemlidir. Olabitesi olan iki seçenek sunulması gerekir. Örneğin; ''parka gitmek veya lego oynamak tercih senin'' ''kek yemek veya kraker yemek ikisinden biri tercih senin'' şeklinde seçenekler sunulmalıdır. Bu durumda özerklikte gelişmiş oluyor, yani çocuk kendi seçimlerini bireysel karar verme konusunda gelişmiş oluyor. Öfke anında çocuğumuzun yanında sağlıklı bir şekilde durabilmek her ne kadar zor olsada unutmayalım ki alan tanıdığımız sürece çocuğumuz daha sağlıklıbir  birey olma yolunda gelişiyor olacak. 

Saldırganlığa neden olan durumlar?

Hayal kırıklığı, üzüntü, aşağılanma duyguları saldırganlık ile başlayan duygulardır. Yanı sıra ebeveynlerin çok baskısı ve sert olması saldırganlığa neden olur.

Ebeveynler bu durumda ne yapmalı?

Ebeveyn karşılaştığı durumda çocuk ile empati kurmalıdır.

Örneğin; ''Evet, anlayabiliyorum bir yerlere vurmak seni rahatlatıyor ama başka neler rahatlatabilir gel biraz düşünelim?'' Burda çocuğun bir yerlere vurarak rahatladığını ifade etmemiz çocukta annem/babam beni anlayabiliyor düşüncesini oluşturur ve eğer ki vurduğu yer çocuğa zarar verecek şekildeyse zarar vermeyecek bir yerlere vurmasını sağlamakta o anki agresyon boşalımını sağlamak için çocuğa yardımcı olur. Sonucunda çocuğu rahatsız eden o duygunun boşalımını sağlamış oluruz.  En önemli noktalardan biride ebeveynin çocuğu ile iletişiminde kullandığı dili değiştirmesi önemlidir. Çocuk ile iletişimde ''sen dili''  yerine '' ben dili''  kullanması iletişim sürecinde daha sağlıklıdır. İletişim esnasında olan durum ile ilgili süreç içine çekmeye yönelik konuşmalar yapılmalıdır.

• Yalnızca diğer kişinin ihtiyaçlarını karşılayabildiğiniz zaman kendinizi değerli ve sevilmiş hissediyorsanız
• Diğer insanların onayına aşırı ihtiyaç duyuyorsanız
• Negatif duygularınızı ifade etmekten korkuyorsanız
• Hayır demek sizin için zorsa
• İstemediğiniz şeyler yapıyor veya istediğiniz şeyleri yapmanız engelleniyorsa

Hissettiklerimize ve aklımızdan geçenlere karşı yargılamadan açık olma becerisi, şimdiki anda deneyimlenenlere gönüllü olarak katılma, yaşamda sizin için önemli olan yönlere doğru hareket etme ve değerlerinize ve özlem duyduğunuz şeylere göre yaşamınızda alışkanlıklar oluşturma becerisi.

PSİKOLOJİK ESNEKLİK KİŞİYE NASIL FAYDA SAĞLAR?

• Günlük stres ile daha etkili başa çıkabilmeyi destekler.
• Sağlıklı alışkanlıklar oluşturmayı ve sürdürebilmeyi kolaylaştırır.
• Değer verdiğimiz şeylere yönelik amaçlı bir yaşam inşa edebilmeyi sağlar.
• Zorlu duygulara karşı bizi korur.
• Kontrolümüz dışında olan şeyleri oldukları gibi kabul etmeyi ve daha iyi bir yaşam için kontrolümüzde olan şeyleri değiştirmeye odaklanmayı sağlar.

MİNDFULNESS
Şimdi ve burada olan hem içsel hem de dışsal deneyimleri yargılamadan ve değiştirmeye çalışmadan oldukları gibi var olmalarına izin verme becerisidir. Mindfulness pratikleri anlamlı bir hayat inşa etmek için tek kontrolünüzde olan “şimdi ve burada” ile temas etmeyi sağlar. Yeni bir deneyime açık hale gelmek ve o anda olan biteni olduğu gibi fark etmek için mindfulness pratikleri bize yardımcı olur. Amaç yaşamda kaçınılmaz olan stresten veya zorlu duygulardan kaçmak değil, onlarla daha etkili bir şekilde başa çıkabilmek için tek kontrolümüzde olan an olan şimdiki ona dikkati getirmektir.  

AYRIŞMA
Ayrışma pratikleri düşüncelerin davranışlar üzerindeki egemenliğini zayıflatır. Zihnimiz düşünceleri tıpki bir zaman makinesi gibi kullanarak bizi geleceğe ya da geçmişe götürebilir. Zorlu düşüncelere takılıp gitmeden şimdi ve burada olandan düşünceler aracılığıyla uzaklaşırız. Örneğin “İyi olmadığımı düşünüyorum” düşüncesine kapılıp gittimizde bu düşünce bize mutlak doğru gibi görünür. Ayrışma pratikleri ile kendi düşüncelerimizin doğruluğuna veya işe yararlılığına şüpheyle bakmamızı sağlar. Düşünceleri mutlak doğrular değil sadece birer düşünce olarak görme süreci olarak özetlenebilir.

KABUL
ACT’de kabul, duyguları kontrol etmeye çalışmak yerine tüm deneyime istekli olmak anlamına gelir. Pasif bir boyun eğme hali değildir. Yaşamda kaçınılmaz olan zorlu duygulara karşı verdiğimiz sonuçsuz mücadeleyi bırakıp, enerjimizi kontrolümüzde olanlara yöneltmeye yardımcı olur. Örneğin “Çok kaygılıyım asla yapamam” düşüncesine kapılıp gittiğimizde davranışlarımız hissettiğimiz kaygıyı kontrol etmeye yönelik şekillenir. Kaygı duyacağımız her deneyimden kaçınmaya başlarız. Erteleleme, vazgeçme gibi kontrol davranışları bizi istemediğimiz duygudan kısa süreli korur. Ancak uzun vadede bu kontrol davranışı yaşamda asıl sorun hale gelir. Çünkü yaşamda anlamlı olan ve değer verdiğimiz çoğu şeyi kaygı duymadan yapmak çok da mümkün değildir. Kabul pratikleri deneyimsel kaçınmaya bir alternatif sunar.

DEĞERLER
Nasıl bir insan olmak istediğinize dair kalbinizin en derininden gelen arzulardır. Kendinize, başkalarına ve içinde yaşadığınız dünyaya nasıl davranmak istediğinizi belirlerler. Gitmek istediğiniz yeri gösteren bir pusula gibidir. Örneğin dürüstlük, nezaket, açık fikirlilik, cömertlik veya macera gibi değerler yönünde hareket edebilirsiniz. Hayatta nasıl biri olmamız gerektiğine dair genellikle başkalarının veya toplumun beklentilerine göre şekillenen birçok beklenti vardır. Değerler farklıdır. Bizim yapmayı seçtiğimiz şeylerdir.

DEĞER ODAKLI EYLEM Değerlerimizle tutarlı davranışlara hayatımızda ne kadar yer verdiğimiz ile ilgilidir. Sizi değerlerinize yaklaştıracak, günlük hayatınızda yapabileceğiniz eylemlerdir. Değerlerin günlük yaşama geçirilmesini sağlayan büyük ya da küçük her adımdır.

DÜŞÜNCE

• Olumsuz içsel konuşma
• Konsantre olmada zorluk
• Karar vermede zorlanma
• Hafıza problemleri
• Düşüncelerin hızlanması

DAVRANIŞ

• İçe kapanma
• Madde, alkol kullanımı
• Sorumluluk almaktan kaçınma

BEDEN

• Baş ağrısı & kas ağrısı
• Sindirim problemleri
• Kalp atışının hızlanması
• Cinsel istekte azalma
• Uykusuzluk
• İştahta artma ya da azalma
• Kilo alma ya da kilo kaybı